การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการศึกษาสภาพทั่วไป ปัญหา และสาเหตุการบุกรุกแผ้วถ่างป่า การลักลอบตัดไม้ทำลายป่า และเพื่อพัฒนาความรู้ความสามารถในการเป็ววิทยากรเพื่ออการอนุรักษ์ป่าไม้ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้มีประชาชนเข้ารับการอบรมจำนวน 60 คน ได้มาโดยความสมัครใจและผ่านการคัดเลือกจากคณะกรรมการหมู่บ้านตามคุณสมบัติที่กำหนดนำมาฝึกอบรมโดยเปรียบเทียบความรู้ความสามารถของผู้เข้ารับการอบรมก่อนและหลังเข้ารับการฝึกอบรม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยแบบสำรวจสภาพทั่วไปปัญหาการบุกรุกที่ดินการลักลอบตัดไม้ แบบสำรวจความรู้ด้านการอนุรักษ์ และแบบประเมินผลผู้เข้ารับการอบรม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า 1. สาเหตุของการบุกรุกแผ้วถ่างป่า การลักลอบตัดไม้ การลักลอบหาของป่าในพื้นที่ ตำบลกลางดง อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย เกิดจากประชากรในตำบล ต้องการมีพื้นที่ทำมาหากิน ต้องการนำไม้ไปทำประโยชน์ เพื่อหารายได้ และเพื่ออุปโภคบริโภค โดยขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายป่าไม้ และ คุณประโยชน์ของป่าไม้ จึงขาดจิตสำนึกในการอนุรักษ์พื้นที่ป่าไม้ 2. ความรู้และความสามารถของกลุ่มตัวอย่างจากเข้ารับการอบรมตามโครงการการพัฒนาความรู้ความ สามารถของประชาชนในการเป็นวิทยากรเพื่อการอนุรักษ์พื้นที่ป่าไม้หลังการฝึกอบรมพบว่า ผู้เข้ารับการอบรมทุกคนมีความรู้ความสามารถมากขั้นทุกคน และมีความพร้อมที่จะเป็นวิทยาการเพื่อการอนุรักษ์พื้นที่ป่า 3. การปฏิบัติหน้าที่ของวิทยากรเพื่อการอนุรักษ์ป่าไม้ตามโครงการฝึกอบรมประชากรเป็นวิทยากร เพื่อการอนุรักษ์พื้นที่ป่าไม้ พบว่า คดีที่เกี่ยวกับการบุกรุกแผ้วถางป่า การลักลอบตัดไม้ การลักลอบหาของป่า หลังการทำกิจกรรมมีจำนวนลดลง มีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆโดยเฉพาะการบุกรุกแผ้วถางป่า และคดีลักลอบตัดไม้ไม่มีคดีเกิดขึ้นอีกจึงนับได้ว้าการจัดการโครงการฝึกอบรมได้ผลสำเร็จ เป็นไปตามสมมุติฐานในการวิจัย คือ ผู้เข้ารับการอบรมทุกคนมีความรู้และความสามารถพร้อมที่เป็นวิทยากรเพื่อการอนุรักษ์พื้นที่ป่าไม้ และมีส่วนทำให้ประชากรในพื้นที่ตำบลกลางดง อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย มีจิตสำนึกและร่วมกันอนุรักษ์พื้นที่ป่าไม้ในชุมชนมากขึ้น และสามารถหยุดยั้งการบุกรุกทำลายป่าได้